روش کوتاه مدت تهیه کمپوست (Short method)

روش کوتاه مدت تهیه کمپوست سریع‌تر و پیشرفته‌تر از روش دراز مدت می‌باشد و به علت گرانی تکنولوژی این روش، در اکثر کشورهای آسیایی هنوز از روش‌های طولانی‌مدت برای تهیه کمپوست استفاده می‌شود. روش کوتاه‌مدت اولین‌بار توسط Sinden و Hausr در سال 1950 ابداع شد که برای کنترل مراحل مختلف تولید کمپوست استفاده می‌شود. این روش دارای دو مرحله بوده که مرحله اول مانند مراحل اولیه روش، بلندمدت است با این تفاوت که اولین مرحله برگرداندن کمپوست در روز سوم و دومین مرحله برگرداندن در روز ششم و سومین مرحله آن در روز نهم یا دهم (پودر سنگ گچ نیز در همین روز اضافه می‌شود) صورت می‌گیرد.

مرحله دوم این روش مرحله پاستوریزاسیون کمپوست می‌باشد. این مرحله به عنوان فاز میکروبی تهیه کمپوست شناخته می‌شود و هدف از این مرحله، یک تأمین شرایط مناسب برای فعال‌سازی میکروارگانیسم‌های گرمادوست و هدف دیگر پاستوریزاسیون کمپوست می‌باشد. در این مرحله کمپوست و هوای اطراف آن را در حرارت می‌دهند؛ به طوری که حرارت آن به 60 درجه سانتی‌گراد برسد در اثر این عمل تمام عوامل بیماری‌زا از بین می‌رود.

روش کار بدین طریق است که بعد از طی شدن مرحله اول تهیه کمپوست آن را در داخل جعبه‌ها پر کرده و در اتاقی به فاصله 30 سانتی‌متر از یکدیگر روی همدیگر می‌چینند به طوری که هوا و بخار آب به راحتی از میان آن‌ها جریان یابد، در این موقع به علت فعالیت‌های میکروبی درون توده کمپوست درجه حرارت توده به تدریج افزایش می‌یابد. برای افزایش درجه حرارت باید درهای اتاق را کاملاً بسته و از خروج حرارت جلوگیری کرد.

درجه حرارت در تمامی قفسه‌ها و جعبه‌های حاوی کمپوست باید به طور یکنواخت ایجاد شود به مدت 2 تا 4 روز در درجه حرارت 52 تا 54 درجه سانتی‌گراد نگهداری می‌شود. بعد درجه حرارت آن به طور مصنوعی به وسیله بخار آب گرم به 59 تا 60 درجه سانتی‌گراد افزایش می‌یابد. پس از 8 ساعت به تدریج هر 2 ساعت، 2 تا 3 درجه سانتی‌گراد از حرارت کمپوست کاسته می‌شود تا حرارت کمپوست به 52 تا 54 درجه سانتی‌گراد برسد کمپوست به مدت 5 روز در این دما نگهداری می‌شود تا آمونیاک موجود در کمپوست که در اثر تخمیر به وجود آمده است کاملاً از بین برود. بعد کمپوست را خنک می‌کنیم تا حرارت آن 24 تا 25 درجه سانتی‌گراد برسد.

باید توجه داشت در تمامی مراحل فوق، باید رطوبت کافی در دسترس کمپوست باشد تا از خشک شدن سطح آن جلوگیری به عمل آید. اگر رطوبت در محیط کم باشد باید به طریق مصنوعی رطوبت را وارد اتاق پاستوریزاسیون نمود. به تازگی روش‌های جدیدی ابداع گردیده که عمل پاستوریزاسیون و پردازش کمپوست درون محیطی بسته به نام تونل پاستوریزاسیون صورت می‌گیرد. استفاده از این روش در کشورهای نظیر ایتالیا و فرانسه توسعه یافته و در هلند نیز این موفقیت مورد استفاده قرار گرفته است. بعد از مرحله اول تهیه کمپوست به روش کوتاه مدت کمپوست را در تونل پاستوریزه انباشته می‌کنند. پس از اینکه تونل پاستوریزاسیون پر از کمپوست شد در و پنجره‌ها و هواکش‌ها را بسته و از ورود هوای آزاد به آن جلوگیری می‌کنند، سپس با وارد کردن بخار آب گرم حرارت هوای داخل تونل را به 57 تا 58 درجه سانتی‌گراد می‌رسانند. در این موقع درجه حرارت داخل توده کمپوست به 62 تا 63 درجه سانتی‌گراد خواهد رسید. پس از 4 تا 8 ساعت هوای تازه را وارد تونل می‌کنند به طوری که درجه حرارت محیط به 46 تا 48 درجه سانتی‌گراد کاهش می‌یابد. به مدت 4 تا 6 روز این درجه حرارت را تونل پاستوریزاسیون ثابت نگه می‌دارند تا مرحله عمل‌آوری کمپوست کامل شود، سپس درجه حرارت تونل را به 24 تا 25 درجه سانتی‌گراد کاهش می‌دهند. در این موقع کمپوست آماده بذرپاش قارچ می‌باشد. کمپوست تهیه شده به این روش مخصوصاً برای پرورش قارچ در کیسه‌های پلاستیکی و یا بسترهای قفسه‌ای مناسب می‌باشد.