آفات شامل:

مگس های قارچ خور ، نماتد ، کنه و بیماری ها شامل:

1. بیماری های قارچی ؛

ورتیسیلیومی، مایکوگن، دنبلان، کپک تار عنکبوتی و انواع کپک ها.

1. بیماری های باکتریایی؛

لکه قهوه ای باکتریایی

1. ویروسی؛

ویروس X

بیماری های فیزیولوژیک:

کمبود مواد غذایی، بالا بودن دی اکسید کربن، دمای بالا و تهویه کم

فرق بین بیماری های عفونی (موجودات زنده) و بیماری های غیر عفونی (موجودات غیر زنده) چیست؟

در بیماری های موجودات زنده (عفونی) امکان سرایت بیماری وجود دارد ولی در بیماری های غیر زنده (غیر عفونی) امکان سرایت وجود ندارد چون در اثر عوامل محیطی ایجاد می شود.

ورتیسیلیوم یا جوش خشک:

علائم ایجاد لکه های قهوه ای روی سطح کلاهک به صورت نقاشی مایکوگن (حباب تر). لکه های قهوه ای ، آبکی و لزج هستند.

لکه قهوه ای باکتریایی:

علائم لکه های قهوه ای فرو رفته. بعد از ظهور بیماری ورتیسیلیوم دمای سالن را پائین می آوریم (حدود 14 تا 15 درجه سانتی گراد) و از قارچ کشهای کاربندازیم و بنومیل به صورت 150 گرم در 100 لیتر آب استفاده می کنیم.

مایکوگن:

سم اختصاصی اسپاراگون 150 گرم در 100 لیتر اب

کپک تار عنکبوتی:

معمولا از خاک پوششی غیر استریل ایجاد شده و سرانجام اطراف قارچ را فرا می گیرند. از سم های کاربندازیم ، بنومیل ، فرمالین 20 درصد ، قبل از شیوع روی کلاهک از نمک استفاده می کنیم.

دنبلان:

شکل قارچ به صورت دنبلان در می آید که این بیماری در اثر رعایت نکردن بهداشت سالن بوجود می آید.

لکه قهوه ای:

زمانی که رطوبت روی سطح قارچی می ماند باعث بروز بیماری لکه قهوه ای می شود.

ویروس X:

بیماری است که در ایران شایع نیست. بیماری است که طی تحقیقات انجام شده محل ایجاد آن روی قفسه های چوبی دیده شده است.

آفات مگس قارچ خور:

سیارید ( مرحله لارو بودن )

فورید ( انتقال بیماری )

جهت مبارزه از حشره کش های دیازینون و مالاتیون ( به میزان 5 در 1000 یا 4 در 1000 ) ،کاغذهای چسبی و یا حشره کش های برقی استفاده می کنیم.

نماتد دم فنری (Sprinted):

باعث ول شدن قارچ و لزج و سیاه شدن خاک پوششی می شوند.

با استفاده از فرمالین 20 درصد و دمای بالای 25 درجه سانتی گراد در مرحله پاستوریزاسیون خاک پوششی استفاده می کنیم.

کنه:

از مراحل کمپوست سازی وارد سالن ها می شود. سم های اومایک، (نیسورون + نئورون) می توان استفاده کرد.

بیماری کاپرینوس:

در اثر موجود آمونیاک بالای کمپوست ایجاد می شوند.

سابقا محیط کشت قارچ دکمه ای فقط کود اسب بود اما از آنجایی که تهیه این کود در مقیاس وسیع امکان پذیرنبود از مواد دیگری مانند کاه گندم – کود مرغ و سنگ گچ طی فرایندی به نام کمپوست سازی ( بستر سازی یا کود سازی) محیط کشت مصنوعی با خواص کود اسب تهیه شد که به مراحل مختلف آن می پردازیم.

بیمارهای قارچ دکمه ای شامل کپک ها مثل کپک سبز- قهوه ای - سیاه و ... که بیماری قارچی نیز گفته میشوند . بیماریهای ویروسی مانند اکتینومیست - باسیل و... - بیمارهای باکتریایی مانندلکه باکتریایی و ..

اینها تعدادی از بیمارهای قارچ دکمه ای است که راههای انتشار آنها می تواند : از طریق هوا - آب - خاک پوششی - بذر- کمپوست نامرغوب - ابزار و کارگران - حشرات باشد

بیماریهایی هم هستند که از شرایط نامناسب مانند تهویه نامناسب - دی اکسید کربن بالا در سالن - رطوبت نامناسب و دمای نا متعادل بوجود می آیند و باعث کاهش محصول و رشد می گردند

بیماریهای ویروسی

مجموعه‌ای از چند ویروس موجب بیماری خطرناک در قارچ خوراکی می‌شود که تحت نامهای بیماری قهوه‌ای، بیماری ساقه آبکی، بیماری X و بیماری خشکیدگی قارچ در منابع گزارش شده است. این بیماری موجب خسارت شدید به محصول قارچ در بسترها می‌شود. معمولاً ساقه قارچ بیمار در اثر بیماری کشیده و قارچ به شکل چوب طبل یا بشکه‌ای شکل در می‌آید. . کلاهک قبل از موعد باز می‌شود. باید توجه داشت که باز شدن قبل از بلوغ تیغه‌های کلاهک قارچ و دراز شدن ساقه قارچ ممکن است در اثر عوامل زیست محیطی و زراعی نیز به وجود آید.

بیماری ویروسی ممکن است علائم مشخصی نداشته باشد اما کاهش میزان محصول در واحد سطح شاید بهترین و مشخص‌ترین علامت بیماری باشد. ویروس باعث ضعیف شدن و کاهش مسلیوم قارچ می‌شود. انتقال ویروس‌ها از طریق اسپور اسپان به راحتی صورت می‌گیرد. لاروها، زنبورها و کنه‌ها به عنوان ناقلان ویروسهای قارچ خوراکی در منابع گزارش شده‌اند.

از مهمترین قارچهای هرز می توان به موارد زیر اشاره کرد:

الف- کپک قهوه ای: مسلیوم قارچ به صورت توده سفید رنگ بر روی سطح خاک پوششی و کمپوست بسترها دیده می شود. در نقاط آلوده خاک پوششی قارچ خوراکی قادر به رشد نبوده و در نتیجه محصول کاهش پیدا می کند.

ب- کپک سبز و آبی: با ترشح مواد سمّی از تولید قارچ خوراکی در نقاط آلوده جلوگیری می کند.

ج- کپک سبز زیتونی: این قارچ عمدتاً بر روی کمپوست رشد می کند و هرگز در روی خاک پوششی به رشد و نمو نمی پردازد. این کپک به وسیله تولید اندام های باردهی سبز زیتونی خود که به اندازه نخود و دارای زوائد فراوانی است قابل تشخیص و شناسایی می باشد.

د- کپک آتشی: بعد از ضدعفونی سالنها چنانچه کمپوست مصرف شده در اطراف یا در سالنها برای مدتی باقی بماند افزایش می یابد و مسلیوم در ابتدای رشد به رنگ سفید کرمی است. اما به زودی رنگ نارنجی به خود می گیرد. اگر باعث آلودگی شود کنترل آن بسیار مشکل است.

هـ- قارچهای هرز کلاهک دار: این قارچ در کمپوست با ساقه های دراز و کلاهک های نازک دیده می شوند و به صورت یک توده سیاه رنگ تبدیل می شوند. قارچهای مذکور یا خارج کردن مواد غذایی از کمپوست برای کسب مواد غذایی با مسلیوم قارچ خوراکی رقابت می کنند و بدین ترتیب باعث عدم رشد اسپان و کاهش عملکرد می شود. اسپورهای آن به وسیله جریان هوا پخش می شوند و کمپوست را اشغال می کنند

بیماریها:

1. بیماری قارچی وِرتِسلیومی (حباب خشک = جوش خشک ) :
   

علایم مشخصه این بیماری ظهور نقاط آب سُخته در روی کلاهک قارچ و تبدیل آنها به لکّه هایی به رنگ قهوه ای مایل به خاکستری است. اگر آلودگی در مراحل اولیه رشد قارچ صورت گیرد باعث بدشکلی کلاهک و کاهش بازارپسندی می شود. در مراحل پیشرفته بیماری کلاهک قارچ چروکیده شده و بافت آن حالت چرمی به خود می گیرد. منابع اصلی آلودگی اولیه را بقایای کمپوست اطراف سالنها یا اسپور موجود در فضای سالن محل رشد و پرورش قارچ تشکیل می دهند. اندام های آلوده کننده قارچ ممکن است به وسیله ترشحات آب آبیاری روی کلاهک قارچ قرار گیرد و به وسیله مگس ها و حشرات دیگر به سایر نقاط بستر منتقل شود. رشد و نمو این بیماری در حرارتهای بالاتر از 28 درجه سانتیگراد حاصل می شود، تهویه نامناسب، رطوبت نسبی بالا توسعه بیماری را افزایش می دهد به منظور جلوگیری از آلودگی قارچهای سالم باید بلافاصله پس از چیدن قارچهای آلوده را از بین برد. در صورت رعایت کامل بهداشت زراعی و مشاهده بیماری در بسترها حرارت سالن را به کمتر از 14 درجه سانتیگراد کاهش می دهیم.

2. بیماری قارچی دُنبلان کاذب: این بیماری بیشتر اوقات به عنوان رقیب قارچ خوراکی به شمار رفته است تا به عنوان یک قارچ انگل. معمولاً مسلیوم قارچ به صورت توده ای پنبه ای شکل در سطح بستر قارچ در سالنها دیده می شود. این توده پنبه ای شکل به سرعت افزایش حجم پیدا کرده، به رنگ صورتی متمایل به قهوه ای در می آید و به شکل اندامی چروکیده و رویشی شبیه به مغز گاو یا دنبلان را پیدا می کند. در بسترهای آلوده بوی نامطبوعی استشمام می شود. کاهش چشمگیری در میزان محصول به خصوص در نقاط آلوده بستر دیده می شود، مهمترین روش کنترل این بیماری پیشگیری است. افزایش رطوبت بسترها و حرارت بالاتر از 20 درجه سانتیگراد بعد از مصرف خاک پوششی و تهویه کم همراه با رطوبت نسبی بالا.

3. بیماری قارچی سفیدک (تارعنکبوتی): مسلیوم قارچ به صورت پوشش رویشی سفید رنگ ابریشمی روی سطح خاک پوششی بسترها را می پوشانند. مسلیوم قارچ در سطح خاک پوششی به هر طرف گسترش یافته و در مسیر حرکت خود تمام سطح بسترها را می پوشاند. مسلیوم مُسِن و پیرتر از حالت ابریشمی به صورت پوشش سفید رنگ تغییر حالت می دهد. قارچ های مورد حمله رنگ خود را از دست داده و حالت آبکی فرم پیدا می کند. عمده ترین منبع آلودگی اولیه این بیماری خاک پوششی است. بنابراین پاستوریزاسیون دقیق خاک پوششی بسیار ضروری است. در فواصل زمانی متعدد که بیماری در سالن ها ظاهر می شود خاک پوششی و نقاط آلوده باید به وسیله فُرمالین ضدعفونی شود. معمولاً عملیات ضدعفونی سرعت پیشرفت بیماری را کاهش داده یا از آن جلوگیری می کند.

4. بیماری قارچی حباب تر (جوش تَر): مهمترین علایم این بیماری گسترش یا توسعه بافت مزمحل شده بر روی اندام باردهی که در ابتدا سفیدرنگ و پنبه ای بوده و با گذشت زمان به رنگ قهوه ای در می آید.

5. قارچهای هرز یا رقیب: گروه زیادی قارچهای هیفومسیت که به اصطلاح کپک نامیده می شود، بر روی بسترهای قارچ مشاهده می شوند این قارچها در سالن های پرورش بسیار بوده و عمدتاً به نام قارچهای رقیب یا هرزه نامیده شدند، این قارچها از نظر سرعت جذب مواد غذایی و قدرت تطبیق با شرایط اکولوژیکی قارچ خوراکی برتری داشته و می تواند به سرعت بر روی بستر مستقر شوند و یا اینکه مستقیماً از رشد مسلیوم قارچ خوراکی جلوگیری کند. با جذب مواد غذایی و در نتیجه محصول به طور غیر مستقیم کاهش می دهد.

پراکنش عوامل مختلف بیماریزایی قارچی و کپک های رقیب به شرح زیر است:

1-عوامل قارچی که عمدتاً در کمپوست دیده می شوند. در این گروه کپک های سبز زیتونی، قارچهای رقیب کلاهدار، کپکهای سبز، پنی سیلیوم، آسپرژیلوس، کپک های زرد. و کپک های دیگر مانند موکُر Mucor  و ریزُپُس Rhizopos وجود دارند.

2- عوامل قارچی که در خاک پوششی و کمپوست یافت می شود. این گروه شامل کپک سفید ، قهوه ای است

3-عوامل قارچی که در سطح یا داخل خاک پوششی یا در روی اندام های باردهی دیده می شود. در این گروه عواملی مانند عامل کپک دارچینی، عامل حباب خشک، عامل حباب تَر، عامل مولدهای بیماری تارعنکبوتی و عامل کپک صورتی وجود دارند.

 بیماریهای قارچی

در این زمینه 2 گروه بیماری به شرح ذیل از اهمیت خاصی برخوردارند.

بیماریهایی که در اثر عوامل زنده ایجاد می شوند.

بیماریهایی که در اثر اختلالات ژنتیکی و مطلوب نبودن شرایط محیطی در سالن های پرورش قارچ ظاهر می شود.

بیماریهای گروه اول نسبت به گروه دوم از اهمیت بیشتری برخوردارند و در صورت بی توجهی به آنها می توانند بخش عمده ای از محصول را از بین ببرند. عوامل زنده نیز از لحاظ وارد نمودن خسارت کیفی و کمّی بر محصول به دو دسته تقسیم می شوند:

1.موجوداتی که به صورت عامل بیماریزا(پاتوژن) مستقیماً به قارچ حمله کرده و از آن به عنوان میزبان و محیط رشد استفاده می کنند و سرانجام باعث از بین رفتن محصول می شوند، در این گروه قارچها باکتریها و ویروسها قرار می گیرند.

2.عوامل رقیب که با نابودکردن محیط رویشی به طور غیر مستقیم باعث بروز خسارت در قارچ می شود. بروز عوامل بیماریزا خصوصاً در مواقعی که بستر کشت ضدعفونی کامل نشده باشد و یا زمانیکه کشت درون کیسه ها به صورت فشرده انجام شود بیشتر است.

تفسیر و تعبیر علایم یک بیماری در تولید و پرورش قارچ دو عامل زیر است:

1.  چگونگی رشد و توسعه محصول در زمان وقوع بیماری

2. راه ورود عوامل بیماریزا به محیط پرورش که با دانستن آن می توان به منبع آلودگی پی برد.

به طور کلّی 5 ناقل عمده برای آلودگی در محیط های پرورش قارچ باید در نظر داشت:

1. کارکنان سالنهای محیط کِشت

2. هوا

3.مواد استفاده در بسترهای کِشت

4.اِسپان

5.ابزار و تجهیزات مورد استفاده

بیماریهای اِسپان قارچ خوراکی:

1. اسپُرژیلوس                                        Aspergillus

2. پِنی سِلیوم                                          Penicillium

3. فوزاریوم                                                 Fusarium

4. آلترناریا                                                 Alternaria

5. نورُسپُرا                                           Nourouspora

6. کلادُس پُریوم                                    ClalosPorium

7. اپی کُکُم                                               Epicocum

8 . هِلمین توس پُریوم                  HelminThosPorium

9 . اسپُرین                                      SporenDonema

بـــرازلیــــا:

محققان موفق شدند در برزیل نوعی قـارچ کشف کنند که مانند کرم شب تاب در شب می درخـشد البته گفته می شود در سال 1849 میلادی گونه ای قارچ فلورسـنت ( شب تاب ) در جنـگل های برزیل توسـطیک گـیاه شناس انگلیـسی بـه نام " جورج گاردنر " کشف شده بود اما پس از آن این نوع قارچ به دست فراموشی سپرده شد و دیگر هرگز دیده نشـد. به گفته کارشناسان قارچ هایی که مانند کـرم هـای شب تـاب می درخشـند دارای یک آنـزیم ویژه هسـتند که این قابلـیت را در شب به آنها می دهد. به اعتـقاد محققان قـارچ ها این ویـژگی شب تـابی را بـرای جذب حشـراتی که به انتـشار هاگها و در نتیجه تولید مثل آنـها کمک می کنند به کار می گیرند. این موضوع در بخش علمی رسانه های جهانی مورد توجه قرار گرفته است.