آشنایی با مواد و نحوه عمل‌آوری کود کمپوست

1-مواد اصلی

مواد اصلی کمپوست کاه و کلش گندم همراه با کود اسبی یا بدون آن می‌باشد. اگر کاه و کلش گندم در دسترس نبود می‌توان به جای آن از ساقه غلات دیگر از قبیل جو، برنج، ذرت، باگاس نی‌شکر و غیره استفاده کرد. هدف اصلی از مصرف این مواد تأمین سلولز، همی سلولز و لیگنین موردنیاز در بستر می باشد. وجود این مواد در بستر باعث رشد مطلوب میکروارگانیسم‌های مطلوب گردیده و شرایط لازم برای رشد قارچ را در بستر فراهم می‌سازند. به علت اینکه کاه و کلش برنج و جو رم می‌باشند به سرعت تجزیه می‌شوند. به همین دلیل، مواد فیبری و عناصر غذایی که در ایجاد شرایط مطلوب در کمپوست نقش اصلی را به عهده دارند، زودتر از دسترس خارج می‌گردند. بنابراین اضافه کردن مواد غذایی موردنیاز در فواصل معین به محیط لازم است. استفاده از کاه و کلش برای تهیه بستر قارچ اولین‌بار توسط دانشمند لهستانی به نام تریشو صورت گرفت وی در سال 1944 متوجه شد که قارچ بر روی ماده زایلز xylose از رشد خوبی برخوردار است در ساقه گندم نوعی از کربوهیدرات به نام زایلان xylan به وفور وجود دارد.

2- مکمل‌های غذایی

مکمل‌های غذایی به منظور کمک به عمل تخمیر و بهبود کیفیت کمپوست به آن اضافه می‌شود و مهم‌ترین مکمل‌های غذایی عبارتند از کودهای حیوانی که بیشتر شامل کودهای اسبی و کود مرغ است که کودهای ناپایدار بوده و به سرعت تجزیه می‌گردند میزان ازت موجود در این کودها بین 1 تا 5 درصد متغیر است. این کودها علاوه بر تأمین مواد غذایی در تراکم نهایی حجم کمپوست نیز مؤثر می‌باشند. باید توجه داشت که کود گاوی برای تهیه کمپوست مناسب نیست از مواد غذایی مانند ملاس‌ها، دانه‌های تخمیر شده غلات و جوانه‌های مالت، کربوهیدرات‌ها به راحتی تأمین می‌گردند.

3- مواد غذایی کنسانتره

مواد غذایی کنسانتره شامل سبوس گندم، سبوس جو، پوسته برنج، غلات تخمیر شده و مواد غذایی حاصل از دانه‌های ذرت، سویا و کلف است که اکثراً در جیره غذایی حیوانات مصرف می‌شوند. این مواد دارای ازت و کربوهیدارت هستند که نیازهای غذایی قارچ را به تدریج تأمین می‌کنند. مقدار ازت موجود در این مواد بین 3 تا 12 درصد متغیر است ممکن است که مقدار روغن و سایر عناصر و املاح معدنی موجود در مواد کنسانتره در روی ارزش غذایی و مواد ذخیره شده در قارچ تأثیر زیادی داشته باشد.

4- کودهای ازته

برای تأمین ازت موردنیاز بستر اضافه کردن کودهای ازته به کمپوست رواج دارد. از این کودهای شیمیایی می‌توان به سولفات آمونیم، اوره، نیترات کلسیم، آمونیم و غیره اشاره کرد. که ازت موجود در آن‌ها به سرعت در محیط آزاد شده و باعث رشد سریع میکروارگانیسم های موجود در محیط می‌شود.

5- املاح معدنی

برای تأمین املاح موردنیاز قارچ خوراکی ترکیباتی مانند موریات پتاسیم و سوپر فسفات به کمپوست اضافه می‌شود. اضافه کردن سولفات کلسیم هیدراته (گچ) و کربنات کلسیم (آهک) موجب رسوب کلوئیدهای محلول در محیط و خنثی شدن چربی‌ها می‌شوند که با این عمل از لزج شدن و بهم چسبیدن کمپوست جلوگیری می‌کنند.

باید توجه داشت در انتخاب مواد مورد نیاز برای عمل آوری کمپوست دو عامل را مدّنظر داشت.

یکی ارزش اقتصادی و دیگری فراوانی مواد مورد نظر در محل می‌باشد به همین دلیل استفاده از موادی که گران بوده و دور از محل کشت قرار داشته توجیه اقتصادی نخواهد داشت.