آشنایی با انتخاب سویه

برای به دست آوردن محصول مناسب ضروی است که در هر مرحله از کاشت قارچ نمونه‌هایی را انتخاب کنیم که علاوه بر داشتن بیشترین سازگاری با شرایط محیطی موجود، بیشترین میزان محصول هم از لحاظ کیفیت قارچ تولیدی و هم مقدار قارچ تولیدی در واحد سطح را دارا باشند. رسیدن به این هدف جزء در سایه انتخاب سویه‌هایی که از نظر میزان محصول تولید شده در واحد سطح، شکل ظاهری و بازارپسندی، قدرت تحمل شرایط نامساعد و مقاومت در برابر امراض و آفات بهترین حالت ممکن را داشته باشند امکان‌پذیر نیست.

با مطالعات انجام گرفته در این زمینه، تعدادی سویه از ارقام سفید، کرم، قهوه‌ای به دست آمده که شرایط مطلوب برای کشت و پرورش را از خود نشان می‌دهند. بیشترین مقاومت در شرایط نامناسب را ارقام قهوه‌ای با منشأ طبیعی از خود نشان می‌دهند و این ارقام در مقایسه با کشت ارقام سفید از قدرت تحمل بالایی برای مقابله با شرایط نامساعد را دارا می‌باشند. یک سویه از قارچ سفید برفی که برای اولین‌بار در آمریکا به دست آمده است، توسعه یافته و امروزه سویه غالب در اکثر واحدهای کشت و پرورش قارچ در سراسر دنیا را به خود اختصاص داده است. قارچ سفید برفی دارای حساسیت بسیار و خاصیت انبارداری بسیار محدود می‌باشد. به همین دلیل در سالن‌های کشتی که نمی‌توان رطوبت نسبی را در کنترل داشت و رطوبت بعضی مواقع پایین می‌آید. باید برای کشت در این سالن‌ها از ارقام قهوه‌ای استفاده کرد.

به وسیله مراکز تحقیقاتی و تولیدکنندگان بذر قارچ سویه‌های بهتری نیز از طریق انتخاب و هیبریدگیری و ایجاد جهش‌های متعدد تولید و به بازار معرفی شده‌اند. در ایران سویه‌های 91, 649, 791, X-1, L-20, U-3 , U-1, 413 هیبرید 608, 611,A₈, 612, A-15, 512, L₈, S₁₁, 3, 2, 1, 765, x-13, x-8, x-6, x-22, x-4, x-20, x-25, 140, 130, 609, A-12, 381, 516, 100, F-56, F-58, F-42, F-40, F-50, W-20, K-26, 600, SB-655, 856, C-3/8 از کیفیت مناسبی برخوردارند. اکثر این سویه‌ها توسط شرکت‌های سومیسل، دارلینگتون و سیلوان که تولیدکنندگان تجاری بذر در دنیا می‌باشند، تولید و به بازار عرضه گردیده است که این سویه‌ها در ایران بالاترین میزان محصول و بیشترین سازش را با شرایط آب و هوایی ایران ارز خود نشان داده‌اند. همچنین سویه‌های F-64, F-62 برای تهیه کنسرو قارچ بسیار مناسب می‌باشند.

نکاتی که پرورش‌دهندگان قارچ در انتخاب سویه‌ها به آن توجه خاص دارند، عبارتند از مقاومت در برابر افزایش زیاد درجه حرارت به مدت کوتاه، مقاومت در برابر افزایش مقدار CO₂ محیط، سرعت زیاد رشد میسلیوم در کمپوست و خاک پوششی، داشتن تمایل کم برای ایجاد میسلیوم شناور (Stromata)، تشکیل اندام باردهی یکنواخت در محیط کشت بدون ایجاد اندام دلمه و کلوخه مانند، میزان عملکرد بالای محصول، تراکم و تولید متعادل در هر یک از دفعات برداشت قارچ، رشد یکنواخت کلاهک قارچ و تناسب بین کلاهک و پایه قارچ، دیرباز شدن کلاهک قارچ، گوشتی بودن اندام باردهی، به طوری که قارچ نه نرم باشد و نه خیلی سفت، مقاومت زیاد در برابر بیماری‌ها، قابلیت انبارداری، تمایل کم به تغییر رنگ، کاهش وزن کم در موقع کنسروسازی.